Wet bescherming klokkenluiders
De Wet bescherming klokkenluiders beschermt werknemers die vermoedelijke misstanden in een bedrijf aan de kaak stellen. Deze wet vervangt de Wet Huis voor klokkenluiders. Wat zijn de regels? Hieronder een opsomming van de belangrijkste aandachtspunten voor werkgever:
Ieder bedrijf met vijftig of meer werknemers is volgens de wet verplicht tot het invoeren van een interne meldregeling: de klokkenluidersregeling. Bij het getal 50 gaat het om het totaal van werknemers in loondienst, zzp’ers, uitzendkrachten, gedetacheerde, vrijwilligers en stagiairs.
Het doel van deze wet is de melders van misstanden (klokkenluiders) beter te beschermen tegen benadeling. Verder verbetert de wet de voorwaarden voor het melden van maatschappelijke misstanden binnen organisaties zoals:
- een wetsovertreding;
- een gevaar voor de volksgezondheid;
- als het bedrijf het milieu beschadigt;
- als er personen in gevaar zijn.
Werknemers krijgen nu meer bescherming als zij aan de bel trekken, bijvoorbeeld bij een vermoeden van een misstand in een bedrijf of bij inbreuk op het recht van de Europese Unie. Daarnaast is de kring van beschermden uitgebreid, hieronder vallen nu naast werknemers en ambtenaren ook o.m. zelfstandigen, vrijwilligers, stagiairs, sollicitanten, aannemers, aandeelhouders, bestuurders en leveranciers, degene die melders bijstaan, interne onderzoekers en betrokken derden.
Geen verplichting tot eerst intern melden
Ook mag de interne meldprocedure melders niet meer verplichten hun melding eerst intern te doen. De nieuwe wet bepaalt dat meldingen ook direct extern gedaan kunnen worden bij het Huis voor klokkenluiders of een andere bevoegde autoriteit Persoonsgegevens. Het Huis voor klokkenluiders is om deze reden uitgebreid met een afdeling onderzoek.
Aan welke eisen moet een werkgever voldoen?
Nieuwe eisen die in de interne meldprocedure moeten worden vastgelegd zijn:
- De interne procedure voor werknemers moet ook openstaan voor het melden van schendingen van het recht van de Europese Unie, die voortaan als misstand worden aangemerkt;
- Een melder moet binnen zeven dagen na ontvangst van zijn melding een ontvangstbevestiging krijgen;
- Binnen een redelijke termijn van maximaal drie maanden na verzending van de ontvangstbevestiging, moet werkgever de melder informatie verstrekken over de beoordeling en hoe de melding is of wordt opgevolgd (als dit aan de orde is);
Werkgever moet alle werknemers schriftelijk of elektronisch informatie geven over:
- De interne meldprocedure;
- De manier waarop meldingen over vermoedelijke misstanden, waaronder schendingen van het Unierecht, buiten de organisatie kunnen worden gedaan aan bevoegde autoriteiten;
- De rechtsbescherming van werknemers (zoals het verbod op benadeling door werkgever na
het melden van een vermoedelijke misstand of inbreuk op Europees recht);
Werkgever moet de identiteit van de melder geheimhouden, tenzij de melder toestemming geeft om zijn identiteit bekend te maken. Ook moet een werkgever ervoor zorgen dat zijn werknemers zich aan deze geheimhoudingsplicht houdt.
Werkgever moet de meldingen op een goede manier registreren.
Bewijslast Wet bescherming klokkenluiders
Werknemers die benadeeld zijn hoeven niet meer aan te tonen dat zij benadeeld zijn vanwege hun melding. De bewijslast ligt bij werkgever. Werkgever zal zelf moeten aantonen dat de benadeling niets met de melding te maken heeft. Niet alleen werknemers zijn nu beschermd, maar ook vrijwilligers, stagiairs, zzp’ers, (onder)aannemers, aandeelhouders en sollicitanten.
Huis voor Klokkenluiders
Het Huis voor Klokkenluiders is in 2016 opgericht als onafhankelijke organisatie. Het Huis voor Klokkenluiders staat werknemers bij die vertrouwelijk advies nodig hebben én heeft de bevoegdheid om onafhankelijk onderzoek te doen naar de werkgever om te ontdekken hoe deze zijn werknemer na de melding heeft behandeld.Een benadeling kan in het uiterste geval ontslag zijn, maar ook overplaatsing van de werknemer, pesten of het weigeren van een promotie
Melding tegen je bedrijf
Als er een melding wordt gedaan, ben je als werkgever verplicht om mee te werken aan het onderzoek door het Huis voor Klokkenluiders. Dit houdt onder meer in dat je inzage moet geven in stukken die nodig zijn voor het onderzoek.
Voorlichting en advies
Het Huis voor Klokkenluiders is er niet alleen voor de bescherming van klokkenluiders, maar is ook een adviesorgaan voor werkgevers. Werkgevers kunnen hier terecht voor voorlichting en advies over het opstellen van hun interne klokkenluidersregeling.
Ondernemingsraad
Houd er verder rekening mee dat de ondernemingsraad (OR) instemmingsrecht heeft op de interne meldregeling. Het Huis voor Klokkenluiders raadt werkgevers dan ook aan om de OR zo vroeg mogelijk te betrekken bij de totstandkoming van de regeling.
Veilige bedrijfscultuur
Een meldregeling is verplicht voor bedrijven met minstens vijftig werknemers, maar iedere werkgever heeft de verantwoordelijkheid voor een veilige bedrijfscultuur.
Goed ondernemerschap en goed werkgeverschap draagt bij aan een gezonde werksfeer waarin je werknemers zich veilig voelen.
Gedragscode
Je kunt een gedragscode opstellen om duidelijk te maken aan je werknemers welk gedrag je tolereert. Een gedragscode is preventief: je legt je verwachtingen van het gedrag van je werknemers vast, om problemen te voorkomen.
Wilt u meer informatie over de Wet Bescherming Klokkenluiders? Neem gerust contact met ons op, we helpen u graag. U kunt ons bereiken op info@dtpersoneelsadvies.nl of op 073-5510886.